Terugblik op inspiratiecafé maart: Active Learning Classroom

In de cursus Wetenschapper in Advies (een keuzecursus die vooral gericht is op bachelorstudenten biologie en biomedische wetenschappen) staat de docent niet voor de klas, maar zit de klas om de docent heen. Maakt dat iets uit? Docent Jasper van Winden weet inmiddels zeker dat het verschil maakt. Tijdens het TLL-inspiratiecafé van 13 april vertelt hij hoe hij op het idee kwam om de onderwijsruimte anders in te richten.

Docent niet frontaal voor de klas

Hij tekent een paar opstellingen op het bord: “Bij werkgroeponderwijs hebben we graag verplaatsbaar meubilair dat bij voorkeur in U-vorm staat opgesteld; in de hoorcollegezaal staat alles achter elkaar en bij voorkeur aan de grond geschroefd. Verschillende inrichtingen dus, maar toch komen ze overeen, want bij beide staat de docent frontaal voor de klas. Deze opstelling straalt uit dat we nog steeds kennisoverdracht centraal stellen”, aldus Van Winden. Hij besloot het roer om te gooien door zes tafels met bijbehorende stoelen langs de lange kanten van de ruimte te zetten. De tafels zijn in hoogte verstelbaar, zodat de studenten ze ook als statafels kunnen gebruiken als ze dat prettig vinden. Bij elke tafel staat een scherm dat verbonden is met de laptops van de studenten en een whiteboard. Jasper zelf staat in het midden, waarbij deze nieuwe indeling hem meer vrijheid geeft om door de ruimte te lopen.

Effecten van de nieuwe opstelling

Jessica Hegeman en Ineke van den Berg van het Centrum voor Onderwijs en Leren onderzochten in het kader van Educate-IT het effect van de nieuwe opstelling op de studenten: Wat merken ze ervan, wordt hun studiegedrag erdoor beïnvloed? Uit de enquête (n=25) bleek dat de gekozen inrichting van de zaal volgens de studenten had bijgedragen aan een betere interactie met de docent. Opvallend was dat dit voor de mannelijke studenten sterker gold dan voor de vrouwelijke studenten. Uit de aanvullende interviews  kwam naar voren dat de studenten door de informelere sfeer eerder vragen durfden te stellen. “Je zit zo altijd vooraan”, aldus een student.

Gerichter begeleiding geven

Jasper van Winden noemt het een groot voordeel dat deze inrichting je geen kans geeft om je als student op de achterste rijen te verschuilen. “Wat ik een verrassing vond, was de impact die de bij de tafels geplaatste schermen op mij hadden. Normaliter kon ik nooit zien wat de studenten op hun laptops zaten te doen, maar nu kon ik meekijken en daardoor gerichter begeleiding geven.” Ook over de mogelijkheid om de tafels op zit- of stahoogte te stellen is hij zeer te spreken: “Ik zag sommige groepjes afwisselend zitten en staan, en waar ik dan heel blij mee was: die groepjes werkten ook vaak een half uur langer door dan normaal.”

Toekomstbestendige onderwijsruimtes

Kortom: kleine ingreep – groot effect. Ter afsluiting van het inspiratiecafé stond er een bak klaar met mini-meubilair uit de 3D-printer en werden de toehoorders uitgenodigd om onder het genot van een drankje met chips en pinda’s hun eigen lokaal opnieuw in te richten vanuit de vraag ‘Kan het ook anders? Hoe maken we onze onderwijsruimtes toekomstbestendig?’