Studenten en hoogleraar creëren samen cursus

“De apothekers van de toekomst zouden in hun opleiding moeten kennismaken met digitale zorgtechnologie en bijbehorende technologieën kunnen implementeren in de praktijk.” Met deze gedachte begon voor hoogleraar Aukje Mantel (Universiteit Utrecht) de realisatie van de keuzecursus Digitale Farmaceutische Zorgverlening. Om de cursus zo goed mogelijk aan te laten sluiten op de kennis van de studenten koos Mantel er voor om deze cursus in nauwe samenwerking met de studenten in te richten.

Aukje zegt hierover: “Zelf heb ik de didactische kennis en ervaring om een goede cursus te ontwikkelen, maar kennis van digitale zorgtechnologie heb ik niet. Daarvoor benaderde ik Claudia Rijcken, auteur van het boek ‘Pharmaceutical Care in Digital Revolution’. Samen werkten we aan de leerdoelen voor de cursus. Op een bepaald moment merkten we dat we input van studenten misten om de cursus helemaal tot in detail uit te werken. Vanaf dat moment hebben we ingezet op co-creatie en hebben we hulp van Annet van der Riet van Science Educate-it gekregen. Zij heeft de studenten een aantal didactische basisprincipes meegegeven en kennis gedeeld over (digitale) werkvormen.”

Advies van studenten

Een kleine groep studenten stond open voor deze nieuwe manier van onderwijs. Zij leerden inhoudelijk nieuwe dingen en kregen inzicht in werkvormen die betere leerprestaties opleveren. Eva van Haren (op de foto links) vertelt hierover: “Wij konden zelf aangeven wat we belangrijk vinden, zoals een toets over de theoretische kennis en de werkvormen. Omdat we als jongeren beter thuis zijn in digitale tools, konden we goed aangeven welke theorie wel en niet in de cursus behandeld moet worden en in welke volgorde.”
Aukje vult aan: “Jullie weten bovendien tot in detail wat in het curriculum zit en wat er in de apothekerspraktijk gebruikt wordt, door de coschappen. Door die ervaring in de patiënt-apotheker relatie kan je behoeftes van patiënten op gebied van digitale zorgtechnologie goed inschatten. En om goed op de apothekerspraktijk aan te sluiten gaan we in de cursus een hackathon organiseren. Ook jullie idee.”

Hackathon

Tijdens de hackathon zullen apothekers en studenten casussen uit de praktijk bespreken. Ieder groepje studenten kiest hieruit zelf een project om op te lossen. Ook voor de beoordeling van de projecten is de input van de studenten bepalend. Eva vertelt hierover: “De eindpresentatie over het project wordt doorslaggevend voor de beoordeling, daarvoor hebben we ook een rubrics ontwikkeld. We zijn gaan nadenken over de elementen die in ieder geval in de eindpresentatie moeten zitten. De vorm van de presentatie blijft helemaal vrij. Dat kan een grote variatie aan resultaten opleveren: bijvoorbeeld een filmpje, een website of een prototype.”

Flexibiliteit

Raad je andere docenten aan om een vak in co-creatie te ontwikkelen? Aukje antwoordt: “Als je de opzet van de cursus niet dicht wilt timmeren is dit een hele goede optie. Je moet echt flexibel zijn en daarvoor is een kleine groep studenten heel handig. Ik denk wel dat dit beter gaat met master- dan met bachelorstudenten, omdat masterstudenten cognitief verder zijn, waardoor de combinatie van een vak ontwikkelen en zelf kennis verrijken realistischer is. Dóórontwikkeling van een bestaande bachelorcursus kan denk ik wel in co-creatie met studenten. Als zij de inhoud van het vak al kennen, kunnen ze zeker helpen bij verbetering van de vorm.”

Spin off

Op de vraag wat er nu met de projectresultaten van de studenten gebeurt, antwoordt Eva dat de onderwerpen nauw aansluiten op de apothekerspraktijk maar dat hun projecten nu te klein waren om in de praktijk te worden overgenomen. “Mijn eigen project ging over Persoonlijke Gezondheids Omgeving, waarbij de patiënt zelf regie over eigen data krijgt, in plaats van de verschillende zorgverleners. Dat zegt wel veel over de actualiteit van de projecten waar we aan werkten.”

Is de keuzecursus nu klaar voor de toekomst? “Dat is ie zeker”, zegt Aukje: “Het stramien van deze cursus gaan we in grote lijnen aanhouden. We verwachten dat veel studenten dit een interessante cursus vinden. Daarom zullen de projecten in groepjes worden gedaan. En we moeten nog scalable learning, e-learning, ontwikkelen. Daarmee bereiden we ons er op voor dat sommige onderdelen verplicht kunnen worden in de master Farmacie. En wat ook echt leuk is: de presentatie van het raamwerk van deze cursus op een internationaal congres leverde belangstelling op van andere universiteiten. Zij nemen Digitale Farmaceutische Zorgverlening mogelijk ook op in hun onderwijsprogramma.”

Zelf aan de slag met co-creatie?

Het betrekken van studenten bij het creëren van hun onderwijs kan helpen om het onderwijs succesvoller en effectiever te maken. Je kan als docent een geheel nieuwe cursus co-creëren met je studenten, maar je kunt ook wat kleiner beginnen door onderdelen van een cursus samen te ontwikkelen of een bestaande cursus met hen herontwerpen. Studenten kunnen in verschillende mate betrokken worden bij het proces van co-creatie van onderwijs. Er zijn voorbeelden waarbij studenten het ontwerpproces volledig zelfstandig uitvoeren of onder duidelijke begeleiding van een docent. Belangrijk is dat de inbreng van studenten altijd serieus genomen wordt en dat het invloed heeft op het uiteindelijke cursusontwerp.

Meer informatie

Sinds een aantal jaar stimuleert Educate-it het ontwerpen van onderwijs aan de hand van co-creatie. De onderwijskundigen van Science Educate-it kunnen met je meedenken over hoe je succesvol invulling kunt geven aan co-creatie binnen jouw onderwijs (en dat van je studenten!).

Studenten en docenten van de cursus hebben samen een artikel over de cursus geschreven dat in het Pharmaceutisch Weekblad is gepubliceerd. Lees het artikel

Op de foto het studententeam dat meewerkte aan de co-creatie van de cursus Digitale Pharmaceutische Zorg. V.l.n.r. Eva van Haren, Emma de Ruiter, Danny den Hamer, Annebel Crebolder en Bilal Boughalab.